Küba Füze Krizi, ABD’nin Türkiye ve İtalya’ya; Sovyetler Birliği’nin Küba’ya nükleer füze yerleştirmesi ile Ekim 1962’de başlayıp dünyayı nükleer savaş ile tehdit eden bir bunalımdır. Bu krizin en büyük özellikleri yumuşama olgusunun temelini oluşturması ve nükleer silahları olan iki süper gücün direkt karşı duruşlarıdır.
ABD casus uçağı, Küba’da inşaatı devam eden nükleer füzeleri görüp Başkan Kennedy’e haber verdi. Görülene göre Sovyet füzelerinin ateşlenmeye hazır olması için eksik parçaları vardı ve bunların ulaşamaması için Kennedy, BM‘ye ve OAS’a danışmadan Küba’yı 22 Ekim 1962’de ablukaya aldı. Atlantik Okyanusunda olan Sovyet gemileri karara uymazlarsa uyarılmadan batırılacaklardı, fakat Kruşçev gemilerde saldırı için değil savunma için silah taşıdığını ve gemilere durma emri vermeyeceğini söyleyince ülkeler arası gerilim daha da arttı. Daha sonra Kruşçev, ABD’nin 1959’da Türkiye’ye yerleştirdiği Jüpiter Füzelerini sökmesi halinde Küba’daki kendi füzelerini kaldıracağını söyledi. Kennedy bu teklif karşısında Küba’daki füzeleri kaldırırlarsa ablukayı kaldıracaklarını ve Küba’yı işgal etmeyeceklerini söyledi. Aralarında pek bir anlaşmaya giremediler çünkü Kennedy, Jüpiter konusunda net bilgiler vermiyordu. Daha sonra Kruşçev’in 28 Ekim’deki mektubunda Jüpiter füzelerine değinmeyip diğer önceliklere sıcak baktığını belli etmesiyle Kennedy, “Zaten Türkiye’deki Füzeler eskimişti altı ay içinde kaldıracaktık” söyleminde bulundu.
ABD’nin ablukayı kaldırmasıyla Küba Füze Krizi sonlanmış oldu. Krizin sonuçları:
- ABD Türkiye’deki füzelerini kaldırmış oldu,
- Kruşçev iktidardan düşürüldü,
- Çin-Sovyet anlaşmazlığı oluştu,
- Fransa, Batı Avrupa Koalisyonunu ve kendi nükleer programını başlattı, Moskova’da, Nükleer Silah Denemelerinin Kısmi Yasaklanması Anlaşması imzalandı,
- Geleneksel silahların önemi arttı ,
- Washington ve Moskova arasında “hotline” kuruldu.
Atölyenin kaydına aşağıdaki linkten ulaşabilirsiniz:
