Ukrayna halkı her ne kadar Rus halkı gibi Slav ırkından geliyor olsa da Ukrayna’nın Rusya ile ilişkilerini geliştirmesinden ziyade Batı ile ilişkiler geliştirmesine daha çok önem vermektedir. Bu açıdan Rusya aynı ırktan insanlara karşı açtığı savaş belli bir muhalif kesimin dışında halkından tepki almamasına hatta bazı kesimlerce desteklenmesine neden olmuştur.
Rusya yaptığı müdahaleleri kendi halkının güvenliği için yaptığını vurgulayarak eylemlerini kendi halkı nezdinde büyük ölçüde meşrulaştırmayı başarmıştır. Rusya’nın kendi halkının büyük kesiminde eylemlerini meşrulaştırması uluslararası topluma yansımamış ve Ukrayna’ya karşı saldırısı Batı toplumlarında tepkiyle karşılanmıştır. Batı medyası Rusya’nın saldırılarının hiçbir meşruiyet taşımadığı yönünde servis etmesi Batı toplumunun da benzer tepkiler vermesine neden olmuştur.
Rusya’nın sadece askerleri değil sivilleri vurduğuna yönelik sürekli haber servis eden Batı medyası Batı toplumlarında Rusya’nın eylemlerinin meşruiyet kazanmasını engellemiş ve uluslararası toplumun Ukrayna’ya desteğini sağlamıştır. Ana akım medyanın yanı sıra sosyal medya da insanların haberleri takip ettiği bir mecra olduğundan sosyal medya paylaşımları da savaşa bakış açısını etkileyen figürlerden biri olmuştur.
Ana akım medyanın büyük çoğunluğunun Batı dünyasının kontrolünde olması Rusya’nın sadece sosyal medya aracılığıyla faaliyet yürütebilmiştir. Rusya özellikle kendi sosyal medya platformu olan Telegram ve diğer önde gelen sosyal medya platformlarında eylemlerini meşru hale getirecek paylaşımlarda bulunmuştur. Aynı şekilde Ukrayna hükümeti de benzer girişimlerde bulunmuş Ukrayna Savunma Bakanlığı resmi Twitter hesabından iki askeri uçağın birbirine ‘it dalaşı’nda bulunduğu bir video paylaşarak Rusya’nın SU-35 model uçağını tahrip ettiğini duyurmuştu. Ancak BBC bu videonun gerçeği yansıtmadığını bir video oyunundan alındığını belirtmiştir.
Her iki taraf da kendi halkına yaptıklarının doğru olduğuna ikna etmek ve güçlü görünmek için bu tip paylaşımlarda bulunmuştur. Putin yönetimi Ukrayna’nın aslında Rusya’nın bir parçası olarak gördüğünü ifade ederek Ukrayna’daki faaliyetlerini hem Rus halkına hem Ukrayna halkına hem de uluslararası topluma kabul ettirmek istemiştir. Ukrayna’nın Sovyetler Birliği’nin dağılmasından sonra ortaya çıktığını belirten Putin yönetimi Ukrayna’nın bağımsız bir ülke olmasına karşı çıktığını da göstermektedir. Ukrayna halkı henüz toplum bilinci yerine oturmamış büyük buhranlar, savaşlar görmemiş olduğundan milli şuur oluşmamıştır. Rusya’nın Ukrayna’ya şiddetli saldırısı karşısında Zelensky yönetiminin geri adım atmaması ve tüm halkı bir araya getirerek bu saldırıya karşı bir tavır alması Ukraynalı (Ukranian) kimliğinin oluşmasının ilk adımları olduğunu söylemek mümkündür.
Bir topluluğun bir toplum olabilmesi yani milli bir bilince sahip olabilmesi için öncelikle ortak bir kimliğe sahip olması gerekir. Bir topluluğun ortak bir kimliğe sahip olması için de ortak büyük yenilgileri veya ortak büyük zaferleri olması gerekir. Ukrayna halkı bu bağlamdan hareketle Rusya karşısında zafer kazansa da kaybetse de milli bir kimlik inşa etmenin bazı aşamalarını geçmiş olacaktır. Toplumun bir parçası olduğunu göstermek adına Zelensky de askeri üniformalar giyerek toplantılara katılmakta, bu şekilde medyada görünmektedir. Zelenksy yönetimi Rusya’nın saldırılarından kaçmayacaklarını ve halkın yanında yer aldıklarını gösteren pozlarla ve sözlerle bu kimliğin oluşturulmasında itekleyici güçtür. Zelenksy’e benzer bir şekilde Macron da bu savaşta çok çaba sarf ettiğini göstermek adına medyaya pozlar vermiş ancak Zelenksy’nin aksine uluslararası toplumda dalga konusu haline gelmiştir.
Kaynaklar:
www.bbc.com/turkce/haberler-dunya-61139907
www.bbc.com/turkce/haberler-dunya-60623850
fikirturu.com/jeo-strateji/rusya-ukrayna-savasinda-yeni-cephe-sosyal-medya/
Yazar: Umutcan Çiftci
Editör: Eren Premium
Ukrayna Rusya Savaşı’nın farklı açılardan değerlendirmesini okumak için Ukrayna Rusya Savaşı’nın Neoliberalizm Açısından Değerlendirilmesi yazımıza da göz atabilirsiniz.
