Berlin ablukası, ya da diğer isimleriyle Berlin buhranı, Berlin krizi, 1948′ de başlayıp 1949′ da bitti. Sovyetlerin Berlini kontrol altına almak ve Batı’daki ittifaklara göz dağı vermek istemesi sebebiyle ortaya çıktı. Soğuk Savaşın ilk ciddi gelişmesi olan bu durum aslında Almanya ve Avrupa güvenliği sorunları ile iç içedir ve tarihsel süreci bunun kanıtıdır.
II. Dünya Savaşı sonrası yenilen Almanya’nın başkenti, Berlin, dört işgal bölgesine ayrılmış vaziyetteydi. Batılı devletlerin, Almanya’nın diğer bölgelerine ulaşabilmek için Sovyetler Birliği’nin işgal ettiği yerlerden geçmeleri gerekiyordu. Bu durum Sovyetler Birliği’nin kendi işgal alanlarında olan hareketlerini kısıtlayacağı için hoşlarına gitmemişti. Bir yandan da Batılı devletlerin, Batı Berlin’de ve Batı Almanya’da olan faaliyetleri Sovyetler Birliği için can sıkıcı bir hal almıştı. Mart 1948’de Amerika, Fransa ve İngiltere’nin Almanya’daki işgal bölgelerini tek bir bölgede yani Trizonia’ da birleştirme kararı Sovyetler Birliği’nin tepkisine neden olmuştu ve Sovyetler Birliği, müttefikler konseyinden çekilmişti.
Batıda yeni bir Alman Mark’ı çıktığını duyan Sovyetler Birliği bunu Doğu Alman parasına rakip olarak gördüğünden Batı ile Berlin arasındaki demiryollarını, su ve kara ulaşımlarını da kapatarak kenti abluka altına aldı ve elektrik santrallerine de el koydu. Bunun üzerine Amerika, Fransa ve İngiltere kentteki acil gereksinimleri hava yolu ile, ki altı ayda yüz bin uçuş gerçekleştirdikleri söylenir, taşımaya başladı.
Her ne kadar gergin bir ortam olsa da iki taraf arasında hala müzakereler devam ediyordu. Ancak Sovyetlerin müzakerelerdeki amacı Batılıları Berlin’den tamamen çıkarmaktı. Müzakerelerin sonucunda bunu yapamayacaklarını anladılar.
23 Mayıs 1949 yılında toplanan meclisin kararı ile Batı Almanya ortaya çıktı. Buna karşılık olarak Sovyetler Birliği, Doğu Berlin’de komünistler için bir belediye oluşturdu. Bu belediyenin kurulması sonucunda Berlin artık resmi olarak Doğu Berlin ve Batı Berlin olmak üzere ikiye ayrıldı. Batı Berlin’e karşı olarak 1949 Ekim’de Demokratik Alman Cumhuriyeti kuruldu.
Berlin Ablukası sadece Sovyetler ve müttefiklerin çatışması değildi. Bu olayla birlikte Soğuk Savaş Dönemi artık başlamıştı. Üstelik bu çatışma günümüzde hala devam eden Rusya-Amerika gerginliğinin de bir başlangıcıydı.
Minel Kaya & Hümay İpek
